![](/media/lib/485/n-teleskop-7766986f31add8d2309c21766d3f333c.jpeg)
Jak zważyć galaktyki na potrzeby największych przeglądów nieba?
11 stycznia 2022, 05:34NCBJ koordynuje polski udział w największym w dotychczasowej historii przedsięwzięciu astronomii obserwacyjnej. W polu widzenia teleskopu budowanego w Chile znajdzie się jednorazowo obszar 40-krotnie większy od tarczy Księżyca. Obserwacje zaplanowane na 10 lat dostarczą m.in. danych o obiektach zmiennych. Naukowcy z NCBJ z zespołu ASTROdust już dziś przygotowują algorytmy, które wzbogacą zestaw informacji pozyskanych z obserwacji.
![](/media/lib/550/n-rungholt-1e2a274d47d9313d2ea9b49819b72169.jpg)
Na Morzu Wattowym w Niemczech znaleziono kościół zaginionego miasta z zatopionej wyspy
25 maja 2023, 18:06W 1882 roku niemiecki poeta Detlev von Liliencron rozpoczął wiersz „Trutz, Blanke Hans” słowami Dzisiaj podróżowałem przez Rungholt; miasto, które zatonęło 600 lat temu. Informacje o zaginionym mieście krążyły od wieków i mimo, że większość dokumentów na ten temat pochodzi z XVI wieku, czasów gdy Rungholt dawno zniknęło pod grubą warstwą mułu, uznawano je za prawdziwe, a nie za lokalną legendę.
Autyzm i mutacje genetyczne
17 grudnia 2006, 19:09Francuscy naukowcy odkryli u niewielkiej liczby dzieci z autyzmem mutacje genetyczne. Może to pomóc w ujawnieniu biologicznych podstaw choroby.
![© Copleylicencja: Creative Commons](/media/lib/25/1206973572_240540-168d974e4d86b3997dd9279e7d936cd7.jpeg)
Mówienie do siebie naprawdę pomaga
31 marca 2008, 14:20Część rodziców niepokoi się, gdy ich małe dziecko coś do siebie mówi. Tymczasem powinni je nawet do tego zachęcać... Adam Winsler, profesor psychologii z George Mason University, wykazał, że 5-latki lepiej wypadają w zadaniach ruchowych, gdy mówią na głos, niż gdy siedzą przy tym jak myszka pod miotłą. Nie ma znaczenia, czy mówienie to inicjatywa własna, czy wynik zachęcania przez dorosłego (Early Childhood Research Quarterly).
![](/media/lib/47/miednica-neandertalki02-11d5e4b061c00acd51ce8888770dbb62.jpg)
Z dużą głową, bez rotacji
22 kwietnia 2009, 08:48W porównaniu do innych naczelnych, poród u człowieka jest trudniejszy. Powodem jest duża głowa dziecka, która dodatkowo musi się obracać, by wpasować się w kanał rodny. Rekonstrukcja budowy miednicy u neandertalskich kobiet wykazała, że one również wydawały na świat wielkogłowego noworodka, lecz rotacja jeszcze u nich nie zachodziła.
![](/media/lib/33/jak-czlowiek-ca49df24ec0e5659b68f5fa0bb1b7d57.jpg)
Reakcje szympansów na śmierć
27 kwietnia 2010, 11:28W najnowszym numerze pisma Current Biology ukazały się dwa artykuły dotyczące przeżywania żałoby przez szympansy. W jednym badacze utrwalili ostatnie godziny przed i moment śmierci starszej samicy, żyjącej w niewielkim stadzie na terenie parku safari w Wielkiej Brytanii. W drugim naukowcy zajmowali się dwiema matkami, które nosiły przy sobie zmumifikowane ciała niemowląt wiele tygodni po ich zgonie.
![](/media/lib/117/n-gotowanie-na-otwartym-ogniu-b7531a2d6bee6d700b349974b318f1aa.jpg)
Gotowanie na otwartym ogniu oddziałuje na rozwój poznawczy?
4 czerwca 2012, 10:45Dotąd można było usłyszeć o wpływie regularnego gotowania na otwartym ogniu na zdrowie fizyczne, np. układ oddechowy czy odpornościowy. Teraz po raz pierwszy wykazano, że taki sposób przygotowywania jedzenia może się wiązać z nieprawidłowościami w rozwoju poznawczym dzieci: zaburzeniami pamięciowymi czy deficytami społecznymi (International Journal of Environmental Health Research).
![](/media/lib/134/n-wrona-broda-grzebie-06424f82ea35caf26b65f60ef8c9f8f6.jpg)
Wrony jak uczniowe szkoły podstawowej
31 marca 2014, 06:13Wrona brodata to jedyny poza naczelnymi gatunek, o którym wiemy, że potrafi produkować narzędzia. Teraz Sarah Jelbert z University of Auckland wykazała, że ptaki rozumieją też koncepcję wyporności. Naukowcy przekonali się, że wrona wie, w jaki sposób podnieść poziom wody, by otrzymać smakołyk.
![](/media/lib/173/n-staruszkowie-94c718dbc49feb7f051b10466135706d.jpg)
Kobiety rodzą dziś mniej dzieci, dlatego przeżywają mężczyzn
19 kwietnia 2016, 10:51Analiza podłużnych danych demograficznych 140.600 dorosłych osób z Utah Population Database wykazała, że jedną z przyczyn, dla których obecnie kobiety przeżywają mężczyzn, jest zmniejszony wskaźnik urodzin.
![](/media/lib/306/n-bajau-5db1dfc7ef4ee86f0e6347f2524947d4.jpg)
Niektóre ludy mogły wyewoluować do nurkowania
20 kwietnia 2018, 09:51Najnowsze badania sugerują, że niektóre nadmorskie ludy są lepiej przystosowane do nurkowania niż ci, którzy mieszkają w głębi lądów. Na wyspach Azji Południowo-Wschodniej żyją ludy zwane „nomadami morza”. Ci ludzie żyją na łodziach, rzadko schodzą na ląd. Mają opinię niezwykle zdolnych nurków. Nurkowałam z nimi, mają niesamowite możliwości, mówi Melissa Ilardo z University of Utah, główna autorka badań.